Een gezonde vagina zorgt voor een gezonde baby

Een gezonde vagina zorgt voor een gezonde baby

Een gezonde baby die uitgroeit tot een flinke peuter, een blije kleuter en een flink kind: dat willen we allemaal. Al van tijdens de zwangerschap doe je als moeder alles wat je kunt om daarvoor te zorgen. Dat is logisch. Eén belangrijk aspect wordt daarbij al eens uit het oog verloren: een gezonde vagina. Ja, je leest het goed. Ook je vaginale gezondheid heeft invloed op de gezondheid van je baby na de geboorte. In deze blogpost leg ik uit hoe dat komt én wat jij als vrouw kunt doen.

Een kwestie van evenwicht

Eén op de vier vrouwen heeft regelmatig last van vaginale ongemakken. Spijtig genoeg hangt er vandaag nog altijd een taboe rond dit probleem. Nochtans komt het best vaak voor, en dat is jammer: in de vagina ligt namelijk het fundament van de gezondheid van onze nakomelingen. In de vagina leven van nature allerlei micro-organismen, goede én slechte: we noemen dat de vaginale flora of het vaginaal microbioom. Eén bepaald type bacteriën komt het meest voor: de Lactobacillen – dat zijn de zogenaamde goede bacteriën. Daarover later meer.

Ook slechte bacteriën komen van nature voor, maar die worden pas schadelijk (we noemen dat ook wel pathogeen), wanneer ze een bepaald aantal overschrijden. Een gezonde vaginale flora kent dus een goed evenwicht tussen goede en slechte bacteriën. Wanneer dit evenwicht aanwezig is, beschermt het microbioom het baarmoederslijmvlies. Is dat evenwicht verstoord, en neemt het aantal slechte bacteriën toe, dan spreken we van bacteriële vaginose. Die aandoening leidt vaak tot vaginale en urineweginfecties, en verhoogt de kans op onvruchtbaarheid, eileiderontsteking, vroeggeboorte enzovoort.

Goede versus slechte bacteriën

Zoals gezegd zijn gezonde bacteriën op natuurlijke wijze in onze vagina aanwezig; ze maken melkzuur aan (vandaar ook de naam Lactobacillen). Dat melkzuur is nodig voor een evenwichtige zuurtegraad (pH) in de vagina. Die evenwichtige pH is op zijn beurt dan weer noodzakelijk om indringers en ongewenste micro-organismen te bestrijden. Het is met andere woorden een belangrijk verdedigingsmechanisme.

Pathogene of slechte bacteriën zijn in iets mindere mate aanwezig. Ze ontwikkelen zich voornamelijk wanneer de zuurtegraad in de vagina verstoord raakt. De vraag is natuurlijk: hoe houd jij je vagina gezond? Hoe behoud jij een evenwichtige vaginale flora?

Onthoud vooral dat heel veel verschillende factoren dit evenwicht kunnen verstoren: hormonale veranderingen (bijvoorbeeld veroorzaakt door stress), roken, bepaalde voeding, intieme hygiëne en antibioticagebruik. Gelukkig kun je zelf ook heel wat doen. Hieronder zet ik de voornaamste tips op een rijtje:

• Pas op met een overdaad aan intieme hygiëne: wassen met water volstaat – gebruik dus geen zeep.
• Vermijd inlegkruisjes, synthetisch ondergoed en strakke broeken.
• Houd eventuele veranderingen in je vaginale afscheiding in het oog en ga tijdiglangs bij je dokter.
• Ververs tijdens je maandstonden je tampon zeker om de vier uur.

• Gebruik antibiotica op een correcte manier, en neem ze in combinatie met probiotica: antibiotica vernietigen namelijk niet alleen de slechte maar ook de goede bacteriën. Probiotica zouden volgens sommige studies trouwens altijd een gezondheidsvoordeel opleveren. Ze zouden het risico op vroeggeboorte en huilbaby’s verminderen, alsook de kans op depressie na de bevalling verlagen. Verder onderzoek op dit vlak is echter wel nog nodig.
• Vermijd stress (tijdens de zwangerschap): stress verstoort het microbioom in de vagina en de darmen van de moeder. Doe hiervoor aan sport, yoga, meditatie…
• Wees waakzaam na de geslachtsgemeenschap: wees je ervan bewust dat je bacteriën uitwisselt met je partner. Schenk dus extra aandacht achteraf aan je vaginale gezondheid door te plassen en je te wassen.
• Rook niet: vrouwen die roken hebben minder Lactobacillen en dus meer kans op vaginale infecties.

Een gezonde vagina, een gezond kind

We zeggen wel eens dat iedereen uniek is. Wel, dat gaat ook op voor wat zich in je vagina afspeelt: geen twee vaginale microbiomen zijn gelijk. Als meisje ontwikkel je jouw microbioom al van in de baarmoeder; dat gebeurt vanuit het microbioom van je moeder. Later wordt het verder gevormd en beïnvloed door de geboorte, (borst)voeding, hormonen en zelfs je gedrag. Een goed evenwichtig microbioom bij de moeder is dus belangrijk voor de gezondheid van de moeder zelf én voor die van haar ongeboren kind, op korte en lange termijn.

Daarnaast wijzen ook alsmaar meer studies op het belang van het microbioom in onze voortplanting, van bij de bevruchting. Er zijn namelijk verschillende microbiomen aanwezig in sperma (minimaal), eierstokken, baarmoeder en placenta. Onderzoekers vermoeden bovendien steeds meer dat een variatie in microbioom kan worden gelinkt aan onvruchtbaarheid, vroeggeboorte, en de slaagkansen van in-vitrofertilisatie.

Essentieel voor het immuunsysteem

En de geboorte zelf? Dat is natuurlijk ook een cruciaal moment. Bij medische interventies, denk maar aan bijvoorbeeld keizersneden, zal de ontwikkeling van het microbioom beïnvloed worden. De bacteriën van de baby lijken bij een keizersnede namelijk eerder op huidbacteriën. Bij vaginale bevalling lijkt het microbioom eerder op het vaginale microbioom van de moeder. De natuurlijke bacteriële erfenis bij een keizersnede is dus gewijzigd.

Door talrijke onderzoeken weten we nu dat natuurlijke besmetting met vaginale flora goed is voor het kind, en dat baby’s een beter immuunsysteem ontwikkelen. Het is bewezen dat kinderen die via keizersnede ter wereld komen veel meer kans maken op allergieën zoals astma, hooikoorts en voedingsallergie. Als moeder kun je natuurlijk niet altijd kiezen hoe je kind ter wereld komt.

Een oplossing voor het immuniteitsverschil tussen een natuurlijke bevalling en een keizersnede kan zijn dat we na de bevalling met keizersnede de baby insmeren met vaginale bacteriën (in vaktaal seeding genoemd). De huid van een baby is namelijk zeer poreus en neemt de vaginale flora goed op. Het effect op latere leeftijd moet nog verder onderzocht worden, maar vermoedelijk neemt de kans op allergieën na seeding bij keizersnedekinderen af. Sowieso is het goed van je baby niet onmiddellijk na de geboorte te wassen maar enkele dagen te wachten. Zo neemt het kind maximaal de eerste bacteriën op.

Je merkt het: er is heel wat te vertellen over hoe je vaginale gezondheid een invloed heeft op de (latere) gezondheid van je kind. Het zou ons wellicht te ver leiden om bij werkelijk alles stil te staan, maar onthoud: het microbioom van een vrouw speelt een cruciale rol zowel bij een succesvolle bevruchting als later bij de gezondheid van haar kind. Kort gezegd, dames: houd je vaginale flora te vriend!

Heb je nog vragen over dit onderwerp? Kan ik je op andere vlakken helpen met gezondheidsproblemen? Neem gerust contact !